СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ
BB — “Византийский временник”.
ВДИ — “Вестник древней истории”.
ЖМНП — “Журнал министерства народного просвещения”.
ИАК — “Известия археологической комиссии”.
ИГАИМК — “Известия Государственной академии истории
материальной культуры”.
КСИИМК — “Краткие сообщения Института истории
материальной культуры АН СССР”.
ПСРЛ — “Полное собрание русских летописей”.
Acta Sabae — “Acta s. Sabae Gotthi martyris in Cappadocia” —
Acta Sanctorum Bolandiana, 12, April II.
Aed. — Procopius Caesariensis, De aedificiis, ed. J. Haury, vol.
III, 2, Lipsiae, 1913.
Agath. — Agathias Myrinaeus, Historiae, ed. B. G. Niebuhr,
— CSHB, Bonn, 1928; ed. L. Dindorf, — HGM, II, 1871, p. 132—392.
Agn. — Agnellus, Liber Pontificalis ecclesiae Ravennatis,
ed. O. Holder-Egger,—MGH SS rer. Langob., 1878, p. 265—397; ed. Testi—Rasponi, 1924.
Ambr. Epist. — Ambrosius, Epistulae.—MPL, 14.
Amm. Marc. — Ammianus Marcellinus, Rerum gestarum libri qui
supersunt, ed. V. Gardthausen, I—II, Leipzig, 1874—1875; ed. C. Clark, I—II, 1910— 1915, ed. J. C. Rolfe, I—III, Cambridge Mass., London, 1935—1939.
Anecd — Procopius Caesarensis, Anecdota, ed. J. Haury,
vol. III, l, Lipsiae, 1906.
Anecdoton Holderi — Usener, Herm., Anecdoton Holderi. Ein Beitrag zur Geschichte Roms in ostgothischer Zeit, — “Festschrift zur Begrüssung der XXXII Versammlung deutscher Philologen u. Schulmänner zu Wiesbaden”, Bonn, 1877, — MCH Auct. antiquiss., XII, 1894.
Anon. Vales. — Anonymus. Valesii, ed. V. Gardthausen, Leipzig,
1875, p. 280—305; ed. Th. Mommsen, — MGH Auct. antiquiss., IX, 1892, p. 306—328.
Aur. Vict. Epit. — Aurelius Victer, Epitome de caesaribus, ed. Fr.
Pichimayr, Leipzig, 1911.
Auson. Epigr. — Ausonius Decimus Magnus, Opuscula, ed. C.
Schenkl, — MGH Auct. antiquiss., V. 2 1883.
Bell. Goth. — Procopius Caesariensis, Bellum Gothicum, ed. J.
Haury, vol. II, Lipsiae, 1905.
Bell. Pers. — Procopius Caesariensis, Bellum Persicum, ed. J. Haury,
vol. I, Lipsiae, 1905.
Bell. Vand. — Procopius Caesariensis, Bellum Vandalicum, ed J. Haury,
vol. I, Lipsiae, 1905.
Boeth. de consol. philos. — Boethius, Anicius Manlius Severinus, De consolatione
philosophiae, ed. G. Weinberger. — CSEL, LXVII, 1934; ed. Peiper, 1871; ed. Stewart et Rand, 1918; ed. Forti—Scuto et Smith, 1925.
Byz. — Byzantion.
BZ — Byzantinische Zeitschrift.
Candid. — Candidus Isaurus, Fragmenta, ed. B. G. Niebuhr, —
CSHB, Bonn, 1829, p. 472—477; HGM, I, 1870, p. 441—
445; FHG, IV, 1868, p. 135—137.
Cass. Chron. — Cassiodorus Senator, Chronica, ed. Th. Mommsen, —
MGH Auct. Antiquiss., XI, 1894, p. 120—161.
Cedren. — Cedrenus, Georgius, Synopsis historiae, ed. Imm. Bekker,
— CSHB, Bonn, I—II, 1838.
Chron. Gall. — Chronica Gallica, ed. Th. Mommsen, — MGH Auct.
antiquiss., IX, 1892, p. 629—666.
CIL — Corpus inscriptionum latinarum.
Claud. Carm. — Claudianus (Claudius Claudianus), Carmina, ed. Th.
Birt.—MGH Auct. antiquiss., X, 1892, p. 260-283; ed. I.
Koch, Leipzig, 1893; ed. A. Ludwich, Leipzig, 1897; ed.
Platnauer, 1929.
Cons. Const. — Consularia Constantinopolitana, ed. Th. Mommsen, -
MGH Auct. antiquiss., IX, 1892, p. 205—247.
Cons. Rav. — Consularia Ravennatia (Anonymus Cuspiniani, Fasti
Vindobonensis), ed. Th. Mommsen, — MGH Auct.
antiquiss., IX, 1892, p. 274—299.
CSEL — Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum.
CSHB — Corpus scriptorum historiae byzantinae.
De adm. imp. — Constantinus Porphyrogenitus, De administrando
imperio, ed. Imm. Bekker, — CSHB, Bonn, 1840;
ed. U. Ph. Boissevain, C. de Boor et Th. Buttner-Wobst, 4 vol., 1903—1906; Greek text ed. by Gy. Moravcsik, englisch transl. by R. J. H. Jenkins, Bydapest, 1949.
Dexipp. — Dexippus Atheniensis, Historia, ed. B. G. Niebuhr, — CSHB, Bonn, 1829, p. 11—38; FHG, III, 1849, p. 667—687; HGM, I, 1870, p. 165— 200.
Dio Cass. Hist. Rom. — Dio Cassius, Historia Romana, ed. L. Dindorf,
recogn. I. Melber, I—III, Leipzig, 1890—1928;
ed. U. Ph. Boissevain, vol. III, Berlin, 1895—1901.
Dio Chrys. — Dio Chrysostomus, Orationes, ed. L. Dindorf, I—II,
Leipzig, 1857.
Ennod. Panegyr. — Ennodius (Magnus Felix Ennodius), Panegyricus
Theodorici regis Ostrogothorum, ed. Fr. Vogel. MGH Auct.
antiquiss. VII, 1885, p. 203—214; ed. W. Hartel, CSEL, VI,
1882.
Eugipp. V. Sev. — Eugippius, Vita sancti Severini, de. H. Sauppe, — MGH
Auct. antiquiss., I, 12, 1877, p. 1— 30. — Eugippius. Das
Leben des heiligen Severin. Lateinisch u. deutsch.
Einführung, Uberset zung u. Erläuterungen von Rudolf Noll.
1963, VIII — 150 pp. 1 Karte. (Shriften u. Quellen der alten
Welt, Bd. 11).
Eunap. — Eunapius, Χρονικη ιστορία, ed. Imm. Bekker, — CSHB,
Bonn, 1829, p. 41—118; FHG, IV, 1868, p. 11—56; HGM,
I, 1870, p. 205—274.
Euseb. — Eusebius, Historia ecclesiastica, ed. E. Schwartz et
Th. Mommsen, Leipzig, 1903—1909.
Eutrop. — Eutropius, Breviarium ab urbe condita, — MGH Auct.
antiquiss. II, 1879; ed. F. Ruehl, Leipzig, 1887.
Evagr. Hist. eccl. — Evagrius, Historia ecclesiastica, ed. J. Bidez et L.
Parmentier, London, 1898; MPG, 86, col. 2405—2905.
FHG — Fragmenta Historicorum Graecorum, ed. C. Miller.
Fredegar — Fredegarius, Chronicorum libri IV, ed. Br. Krusch, —
MGH SS rer. Meroving, II, 1889.
Get — Iordanis Romana et Getica, ed. Th. Mommsen, — MGH
Auct. Antiquiss., V. 1, 1882.
Greg Turon. Hist. Franc. — Gregorius Turonensis, Historia Francorum, ed. W. Arndt
et Br. Krusch, — MGH SS rer. Meroving., I, 1, 1885, p. 31—450; Grégoire de Tours, Histoire des Francs, texte des manuscrits de Corbie et de Bruxelles, publié par H. Omont et G. Collon, ed par Reno Poupardin, Paris, 1913.
Greg. Turon. In gloria — Gregorius Turonensis, Liber in gloria confessorum,
conf. ed. Br. Krusch, — MGH SS rer. Meroving., I, 2, 1885,
p. 744—822.
Greg. Turon. Vitae patrum — Gregorius Turonensis, Vitae patrum, ed. Br. Krusch, —
MGH SS rer. Meroving., I, 2, 1885, p. 661—744.
Herod. — Herodotus, Historiae, ed. C. Hude, I—II, Oxford, 1912.
HGM — Historici graeci minores, ed. L. Dindorf.
Hieron. Epist. — Hieronymus, Epistolae 150, MPL, 22.
Hieron. Hist. — Hieronymus, Chronicon, — MPL, 27.
Idat. Chron. — Idatius (Hydatius) Lemicus (Lemovicensis), Chronicon,
ed. Th. Mommsen, — MGH Auct. antiquiss., XI. 1894.
Ioh. Antioch. — Iohannes Antiochenus, — Fragmenta, — FHG, IV,
p. 538—622; ed. Th. Mommsen, “Bruchstücke des Iohannes
von Antiochia und des Iohannes Malalas”, — “Hermes”, VI,
Berlin, 1872, p. 323—383; “Excerpta historica iussu
imperatoris Constantini Porphyrogeniti confecta”, ed.
U. Ph. Boissevain, C. de Boor, Th. Büttner-Wobst, III,
Berlin, 1906.
IosPE — Inscriptiones orae septentrionalis Ponti Euxini (B.
Latyschev).
Isid. Etymol. — Isidorus Hispalensis, Origines sive Etymologiae, MPL,
82; “Isidori Etymologiae. Codex Toletanus (nunc
Matritensis) 15, 8”, phototypice editus, — “Codices graeci et
Latini photographice depicti”, t. XIII, Lugduni Batavorum,
1909; ed. W. M. Lindsay, I—II, Oxford, 1911.
Isid. Hist. — Isidorus Hispalensis, Historia Gothorum, Wandalorum,
Sveborum, ed. Th. Mommsen, — MGH Auct, antiquiss., XI,
1894, p. 267—303.
Malal. — Iohannes Malala, Chronographia, ed. L. Dindorf, —
CSHB, Bonn, 1831; ed. Schenk von Stauffenberg, 1931.
Malchi fr. — Malchus Philadelphensis, Fragmenta (Βυζαντιακά), ed.
B. G. Niebuhr, — CSHB, Bonn. 1829, p. 231—278; FHC,
IV, 1868, p. 112—132; HGM, I, 1870, p. 383—424.
Mar. Avent. — Marius Aventicensis, Chronica, ed. Th. Mommsen, —
MGH Auct. antiquiss., XI, 1894, p. 232—239.
Marcell. Comit. — Marcellinus Comes, Chronicon ad a. 518, continuatum ad
a. 534 cum additamento ad. a. 548, ed. Th. Mommsen, —
MGH Auct. antiquiss., XI, 1894, p. 60—108.
Maur. Strateg. — Arriani Tactica et Mauricii ars militaris, ed. I. Scheffer,
Upsala, 1664.
Mela — Pomponius Mela, Chorographia, ed. Carolus Frick,
Leipzig, 1880.
Men. fr. — Menander Protector, Fragmenta, ed. B. G. Niebuhr, —
CSHB, Bonn, 1829, p. 281—444; FHG, IV, 1868, p. 201—
269; HGM, 11, 1871, p. 1— 131; ed. C. de Boor, —
“Excerpta historica iussu imperatoris Constantini
Porphyrogeniti confecta”. I, “De legationibus”, 1903; ed. U.
Ph. Boissevain, — “Excerpta historica iussu imperatoris
Constantini Porphyrogeniti confecta”, III, “De sententiis”,
1906.
MGH — Monumenta Germaniae historica.
MGH Auct. antiquiss. — Monumenta Germaniae Historica. Auctores antiquissimi.
MGH SS — Monumenta Germaniae historica. Scriptores.
MGH SS rer. Langob. — Monumenta Germaniae historica. Scriptores rerum
Langobardicarum.
MGH SS rer. Meroving — Monumenta Germaniae historica. Scriptores rerum
Merovingicarum.
MPG — J. P. Migne, Patrologiae cursus completus. Series graeca.
MPL — J. P. Migne, Patrologiae cursus completus. Series latina.
NA — Neues Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche
Geschichtskunde.
Nicet. Chon. — Nicetas Choniata, Historia, ed. Imm. Bekker, CSHB,
Bonn. 1835.
Niceph. Greg. — Nicephorus Gregoras, Historia, ed. Imm. Bekker, CSHB,
Bonn, 1829.
Olymp — Olympiodorus, Fragmenta (Historia), ed. B. G.
Niebuhr., — CSHB, Bonn, 1829, p. 447— 471; FHG, IV,
1868, p. 58—68; HGM, I, 1870, p. 450—472. — Photius.
Bibliotheque. Texte etabli et traduit par Rene Henry. Tome I
(“Codices” 1—84), Paris, 1959, p. 166—187.
Orient — Orientius, Commonitorium, ed. R. Ellis, — CSEL, XVI, I,
1888, p. 205—243.
Oros. — Orosius (Paulus), Historiae adversum paganos, ed. C.
Zangemeister, Leipzig, 1889.
Pauli Diac. Hist. Lang. — Paulus Diaconus, Historia gentis Langobardorum, ed. L.
Bethmann et G. Waitz, MGH SS rer. Langob., 1878, p. 45—
187.
Pauli Diac Hist. Rom. — Paulus Diaconus, Historia Romana, ed. H. Droysen, —
MGH Auct. antiquiss., II, 1879, p. 185— 224.
Philostorg. Hist. eccl. — Philostorgius, Historia ecclesiastica, MPG, 65;
ed. J. Bidez, “Die Griechischen christlichen Schriftsteller der ersten drei Jahrhunderte”, Leipzig, 1913.
Plin. — C. Plinius Secundus, Naturalis historia, ed. D Detlefsen,
I—VI, Berlin, 1866—1882; ed. C. Mayhoff, I—VI, Leipzig,
1892—1898 (t. I, Leipzig, 1906); Pliny, Natural history.
With an English translation, I—V, ed. H. Rackham,
London—Cambridge Mass., 1938—1950.
Prisci fr. — Priscus Panites, Fragmenta, ed. Imm. Bekker et B. G.
Niebuhr, — CSHB, 1829, p. 137—228;
FHG, IV, p. 69—110; HGM, I, p. 275—352 ed. С. de Boor, Exc. de leg., 1903.
Prooem. — Th. Mommsen, Prooemium, — MGH Auct. antiquiss. V,
I, 1882.
Prosp. Aquit. Chron. — Prosper Aquitanus (Prosper Tiro), Chronicon, ed Th.
Mommsen, — MGH Auct. antiquiss., IX 1892, p. 385—485.
Prosp. Auct. — Prosperi Auctarium, ed. Th. Mommsen, MGH Auct.
antiquiss., IX, 1892, p. 307—339.
Prosp. Cont. Havn. — Prosperi Continuatio Havniensis, ed. Th. Mommsen, —
MGH Auct. antiquiss., IX, 1892, p. 298—339.
Prudent. — Prudentius, Cl. Aurelius, Contra Symmachum libri II, ed.
A. Dressel, — CSEI, 61, 1860.
Ptol. — Ptolemaeus (Claudius Ptolemaeus), Geographia, ed. C.
Müller, C. T. Fischer, I—II, Paris, 1883— 1901. — Claudii
Ptolemaei Geographiae codex Urbinas graecus 82,
phototypica depictus. Tomus prodromus Josephi Fischer (De
Cl. Ptolemaei vita, operibus, geographia, praesertim eiusque
fatis. Pars prior. Commentatio. Textus Pars altera. Tabulae
geographicae LXXXIII (graecae, arabicae, latinae e
codicibus LIII selectae). Lugduni Batavorum — Lipsiae,
1932.
Rav. anon. — Ravennatis anonymi cosmographia, ed. M. Pinder et
G. Parthey, Berlin, 1860; ed. I. Schnetz “Itineraria romana”,
II, Leipzig, 1940.
RE — Pauly—Wissowa, Real — Encyclopädie der Klassischen
Altertumswissenschaft, hrsg, von. W. Kroll.
Rom. — Iordanis Romana et Getica, ed. Th. Mommsen, MGH
Auct. antiquiss., V. I, 1882.
Rutil. — Rutilius Claudius Namatianus, De reditu suo, ed. Aem.
Bährens, — Poetae latini minores, V, Leipzig, 1883; ed.
J. Vessereau, Paris, 1904; ed. C. H. Keene and G. F. Savage-
Armstrong, London, 1907.
Salv. Ad eccl. — Salvianus Massiliensis, Ad ecclesiam, — MGH Auct.
antiquiss., I, 1, 1877, p. 138.
Salv. De gub. Dei — Salvianus Massiliensis, De gubernatione Dei, ed. C.
Halm, — MGH Auct. antiquiss., I, 1, 1877, p. 1—108.
SC — [В. В. Латышев], “Scythica et Caucasica”. — “Известия
древних писателей греческих и латинских о Скифии и
Кавказе”, I—II, СПб., 1893—1906.
L. Schmidt — L. Schmidt, Geschichte der deutschen Stämme, München,
1934.
SHA — Scriptores Historiae Augustae, ed. E. Hohl, I—II, Leipzig,
1927.
Sidon. Apoll. Carm. — Sidonius Appolinaris, Carmina, ed. Chr. Luetjohann,
— MGH Auct. antiquiss., VIII, 1887; ed. P. Mohr, Leipzig,
1895; ed. W. B. Andersen, London, 1930.
Sidon. Apoll. Epist. — Sidonius Apollinaris, Epistulae, ed. Chr. Luetjohann, —
MGH Auct. antiquiss., VIII, 1887.
Socr. Hist. eccl. — Socrates, Historia ecclesiastica, ed. R. Hussey, I—III,
Oxford, 1853—1860; MPG, 67; ed. W. Bright, Oxford,
1878.
Solin. — Solinus (C. Julius Solinus), Collectanea rerum
memorabilium, ed. Th. Mommsen, Berlin, 1895.
Soz. Hist. eccl. — Sozomenus, Hermias, Historia ecclesiastica, ed. R.
Hussey, I—III, Oxford, 1853—1860; MPG, 67.
[Strabo] Geogr. — Strabo, Geographica, ed. Aug. Meinecke I—III, Leipzig,
1895—1899; ed. H. L. Jones and J. R. S. Sterret, I—VIII, London — New York, 1917—1933.
Suet. — Suetonuis C. Tranquillus, De vita Caesarum, ed. M. Ihm,
Leipzig, 1908; ed. J. C. Rolfe, vol. I— II, London, 1914.
Theoph. — Theophanes Confessor, Chronographia, ed. J. Classen
— Imm. Bekker, — CSHB, Bonn, 1839—1841; ed. C. de Boor, I—II, Leipzig, 1883—1885.
Theophyl. Sim. — Theophylactus Simocatta, Historiae, ed. Imm. Bekker, —
CSHB, Bonn, 1834; ed. C. de Boor, Leipzig, 1887.
Trog. Pomp. — Trogus Pompeius, Iuniani Iustini Epitoma historiarum
Philippicarum Pompei Trogi, ed. O. Seel, Leipzig, 1935.
V. Caes. — Vita Caesarii episcopi Arelatensis, ed. Br. Krusch, —
MGH SS rer. Meroving., III, p. 433— 501.
Var. — Cassiodorus Senator, Variae, ed. Th. Mommsen, — MGH
Auct. antiquiss., XII, 1894.
Wattenbach — Levison — Wattenbach W.—Levison W., Deutschlands
Geschichtsquellen im Mittelalter. Vorzeit... Karolinger, H, I.
Weimar, 1952.
Vict. Tonn. — Victor Tonnennensis, Chronica, ed. Th. Mommsen, —
MGH Auct. antiquiss., XI, 1894, p. 184—206.
Zonar — Iohannes Zonaras, Epitome historiarum, ed. L. Dindorf,
Lipsiae, 1868—1875; ed. Th. Büttner—Wobst, 1897.
Zos. — Zosimus, Historia nova, ed. Imm. Bekker, — CSHB,
Bonn, 1837; ed. L. Mendelssohn, Leipzig, 1887.
